CHOJNOWO
Cmentarz żołnierzy niemieckich z I wojny światowej w miejscowości Chojnowo usytuowany na gruntach Nadleśnictwa Przasnysz, w bezpośrednim sąsiedztwie drogi wojewódzkiej nr 544 biegnącej w kierunku Mława-Przasnysz. Jest to miejsce spoczynku poległych żołnierzy na przełomie lat 1914-1918. Teren cmentarza o powierzchni 0,11 ha ogrodzony jest z trzech stron przęsłami metalowymi, natomiast część frontowa ogrodzenia stanowi betonowy mur. Na murze od strony szosy znajduje się granitowa tablica z napisem o treści: Cmentarz Żołnierzy Niemieckich 1914-1918, Chojnowo gm. Czernice Borowe. Wewnątrz cmentarza, po obu stronach alei wiodącej w kierunku krzyża położonych jest 132 pojedynczych mogił pokrytych płytami nagrobkowymi. Cmentarz był dwukrotnie remontowany.
Najnowsze odkrycia historyczne dowodzą obecności szczątek żołnierzy rosyjskich.
W 2016 r. w ramach bieżącego utrzymania uporządkowano teren cmentarza, oczyszczono i podniesiono tablice nagrobne, poprawiono alejkę, pomalowano ogrodzenie oraz zamontowano nową tablicę upamiętniającą poległych żołnierzy z napisem: "CMENTARZ WOJENNY Z OKRESU I WOJNY ŚWIATOWEJ W CHOJNOWIE MIEJSCE SPOCZYNKU ŻOŁNIERZY NIEMIECKICH I ROSYJSKICH POLEGŁYCH W WALKACH O PRZASNYSZ W LATACH 1914-1915".
Cmentarz wojenny w Chojnowie znajduje się na szlaku frontu wschodniego I wojny światowej i został oznaczony w 2017 r. tablicą informacyjną w języku polskim, niemieckim, angielskim i rosyjskim.
W 2017 r. w ramach bieżącego utrzymania wykonano niezbędne prace porządkowe, malowanie krzyża oraz zamontowano nową tablicę upamiętniającą poległych żołnierzy 41. Pułku Strzelców Syberyjskich z napisem: "PAMIĘCI SPOCZYWAJĄCYCH NA TYM CMENTARZU ŻOŁNIERZY 41. PUŁKU STRZELCÓW SYBERYJSKICH POLEGŁYCH W OKRESIE I WOJNY ŚWIATOWEJ".
W 2018 r. został przeprowadzony remont cmentarza z I wojny światowej w Chojnowie. Prace remontowe obejmowały remont muru cmentarza, remont płyt nagrobkowych i wykonanie chodnika z kostki kamiennej oraz obrzeży betonowych. Prace remontowe na cmentarzu zostały wykonane z dotacji Wojewody Mazowieckiego.
Położona na zachód od Przasnysza wieś Obrębiec kilkakrotnie znalazła się na linii frontu wschodniego. Na początku września 1914 r. niemiecka 24. Dywizja Piechoty próbowała bez powodzenia przełamać obronę 1. Korpusu Turkiestańskiego na odcinku Klewki - Czernice Borowe. Stoczono wiele potyczek, ale do wyjątkowo krwawych walk doszło w lutym 1915 r. podczas bitwy o Przasnysz. Niemieckie wojska na krótko zajęły miasto, odbite ostatecznie przez Rosjan. W czasie ataku wojska rosyjskie po raz pierwszy w historii przełamały linię frontu przy użyciu broni pancernej. Podczas bitwy obie strony poniosły ogromne straty. W wyniku walk zginęło, odniosło rany lub trafiło do niewoli ponad 100 tysięcy żołnierzy. Z powodu olbrzymiej liczby jeńców niemieckich prasa państw ententy nazwała bitwę przasnyską „Marną frontu wschodniego".
Cmentarz o powierzchni 0,33 ha zlokalizowany jest przy drodze wojewódzkiej nr 544 Mława-Przasnysz. Przy wejściu głównym położony jest obelisk z kamienia polnego, na którym znajduje się tablica wykonana z granitu w kolorze czarnym, za napisem o treści: Miejsce spoczynku Żołnierzy Niemieckich i Rosyjskich Poległych w Bojach o Przasnysz w latach 1914-1915. Obok obelisku położona jest płyta upamiętniająca pochówek oficera niemieckiego z 1915 r. W dalszej części cmentarza położonych jest w sześciu rzędach po siedem mogił pokrytych płytami nagrobkowymi. Na cmentarzu spoczywają żołnierze, którzy stracili życie w trakcie zmagań wojennych Przasnysz 27 lutego 1915 r. Znajdują się tu również mogiły ofiar starcia niemieckiej 24. Dywizji Piechoty z rosyjskimi oddziałami 1. Korpusu Turkiestańskiego na początku grudnia 1914 r. Nazwiska na nagrobkach świadczą, że obok żołnierzy niemieckich rosyjskich są tu pochowani także Polacy. W 2001 roku został przeprowadzony remont cmentarza. Wykonano m.in. ogrodzenie z kamienia polnego oraz kutych przęseł metalowych. W 2006 roku na kamiennym postumencie umieszczono tablicę upamiętniającą poległych żołnierzy z napisem: "CMENTARZ Z OKRESU I WOJNY ŚWIATOWEJ MIEJSCE SPOCZYNKU ŻOŁNIERZY NIEMIECKICH I ROSYJSKICH POLEGŁYCH W BOJACH O PRZASNYSZ W LATACH 1914-1915".
Cmentarz wojenny w Obrębcu znajduje się na szlaku frontu wschodniego I wojny światowej i został oznaczony 2014 r. tablicą informacyjną w języku polskim, niemieckim, angielskim i rosyjskim.
W 2017 r. w ramach bieżącego utrzymania wykonano prace porządkowe, wymalowano ogrodzenie, oczyszczono tablice nagrobne oraz dokonano nasadzeń.
KOSMOWO
Mogiła zbiorowa 30 żołnierzy niemieckich z okresu I wojny światowej zlokalizowana przy drodze Pawłowo Kościelne - Dzierzgowo w miejscowości Kosmowo. Mogiła zbiorowa o powierzchni 0,08 ha z 1918 r. nieogrodzona, znajduje się tam metalowy krzyż i dwa betonowe słupki. W 2005 r. przeprowadzono prace konserwatorskie i remontowe na tym obiekcie.
GRÓB NIEZNANEGO ŻOŁNIERZA – CZERNICE BOROWE
Grób Nieznanego Żołnierza z 1939 r. w miejscowości Czernice Borowe znajduje się na cmentarzu parafialnym. Pomnik żołnierzom ufundowany został przez miejscowe społeczeńswo w 1960 r.
W grobie pochowani są nieznani żołnierze, którzy zginęli w walkach we wrześniu 1939 r. między innymi żołnierze 21. Pułku Piechoty „Dzieci Warszawy”. Pułk ten 3 września 1939 r. pod dowództwem legendarnego generała Stanisława Sosabowskiego w zaciętych walkach zajął miejscowość Czernice Borowe i odrzucił w przeciwnatarciu parokrotnie silniejsze oddziały niemieckie na północ.
13.09.1964 r. w 25. rocznicę napaści hitlerowskiej na Polskę odbył się uroczysty apel i odsłonięcie płyty pamiątkowej poległym w obronie Ojczyzny w 1939 r.
W dniu 29.09.1974 r. odbyło się uroczyste zlożenie płyty pamiątkowej "Żołnierzom 21. Pułku Piechoty „Dzieci Warszawy” poległym w walkach z hitlerowskim najeźdźcą w obronie ziemi przasnyskiej 03 IX 1939 r. Towarzysze broni i społeczeństwo Czernic Borowych. " W uroczystościach udział wzięli Kombatanci 21. Pułku Piechoty "Dzieci Warszawy" z majorem Jerzym Michalskim.
Zdjęcie pochodzi z 1987 r.
Przy grobie od wielu lat organizowane są uroczystości patriotyczne.
W 1999 r. przeprowadzony został remont grobu. Na pomniku widnieje napis "Nieznanym Żołnierzom WP Poległym w 1939 roku".
Zdjęcie archiwum parafii
W 2016 r. wykonany został remont pomnika. Lastrykowy pomnik został zastąpiony materiałem granitowym. Dotacji celowej udzielił Wojewoda Mazowiecki, wkład własny zapewniła Gmina Czernice Borowe.
GRÓB NIEZNANEGO ŻOŁNIERZA - WĘGRA
Grób Nieznanego Żołnierza z 1939 r. w Węgrze znajduje się na cmentarzu parafialnym. W mogile spoczywają żołnierze Mazowieckiej Brygady Kawalerii, którzy zginęli w walkach we wrześniu 1939 r. Został ufundowany przez miejscowe społeczeństwo w 1960 r.
W 2000 r. przeprowadzony został remont grobu. Na pomniku widnieje napis: Nieznanym Żołnierzom W.P. Poległym w 1939 roku.
W dniu 18.09.2005 r. odsłonięto tablicę poświęconą Żołnierzom Mazowieckiej Brygady Kawalerii. W uroczystościach wzięli udział Kombatanci 11. Pułku Ułanów Legionowych im. Marszałka Śmigłego Rydza.
W 2017 r. wykonany został remont pomnika. Lastrykowy pomnik został zastąpiony materiałem granitowym. Dotacji celowej udzielił Wojewoda Mazowiecki, wkład własny zapewniła Gmina Czernice Borowe.
TABLICA PAMIĄTKOWA W WĘGRZE
Pamięci Stanisława Kiras zamordowanego przez hitlerowców 30.07.1944r. w Pomiechówku oraz wszystkich mieszkańców Ziemi Czernickiej pomordowanych, wypędzonych i wysiedlonych, skazanych na tułaczkę i niewolnicza prace na rzecz III Rzeszy Niemieckiej w czasie II wojny światowej. Społeczeństwo Gminy Czernice Borowe A.D. 2023
POMNIK ZAMORDOWANYCH W POMIECHÓWKU W 1944 r. – CZERNICE BOROWE
Zbiorowa mogiła ofiar okupanta z II wojny światowej znajduje się na cmentarzu parafialnym w Czernicach Borowych. Na pomniku widnieje napis: Seweryn Jabłonowski, Stanisław Jabłonowski, Stanisław Powierski, Ryszard Dzieliński – zamordowani przez hitlerowców dnia 30.07.1944 r. w Pomiechówku. Wśród ofiar był również Stanisław Kiras spoczywający w grobie rodzinnym na cmentarzu parafialnym w Węgrze.
Mogiła odnowiona w 2015 r. Dotacji celowej udzielił Wojewoda Mazowiecki, wkład własny zapewniła Gmina Czernice Borowe.
POMNIK BOHATERÓW NIEPODLEGŁOŚCI W PAWŁOWIE KOŚCIELNYM
Pomnik „W hołdzie obrońcom Ojczyzny i wszystkim naszym rodakom poległym i pomordowanym w walce z niemieckim i sowieckim najeźdźcą w latach 1918 – 1956” znajdujący się na cmentarzu parafialnym w Pawłowie Kościelnym został odsłonięty 2 października 2022 r.
Pomysł upamiętnienia w ten sposób Polskich Bohaterów to oddolna inicjatywa Społecznego Komitetu Budowy Upamiętnień Bohaterów Niepodległości w Pawłowie Kościelnym. Przewodniczący – ksiądz Hubert Komorowski – proboszcz Parafii św. Macieja w Pawłowie Kościelnym, zebrał wokół siebie grono zaangażowanych osób: Tadeusza Łączyńskiego - Zastępcę Głównego Inspektora Ochrony Roślin i Nasiennictwa (Wiceprzewodniczący), Krzysztofa Bieńkowskiego – Starostę Przasnyskiego, Jerzego Rakowskiego – Starostę Mławskiego, Jadwigę Płodziszewską ze Społecznego Komitetu Rodzin Poległych Żołnierzy NSZ i NZW, wójtów gmin Czernice Borowe i Dzierzgowo oraz lokalnych społeczników i członków rodzin polskich bohaterów.
Ufundowanie pomnika nie byłoby możliwe beż wsparcia z Instytutu Pamięci Narodowej. Dyrektor Biura Upamiętniania Walk i Męczeństwa – Adam Siwek osobiście wykonał projekt monumentu, a Instytut ufundował jego wykonanie.
Przedsięwzięcie spotkało się z bardzo życzliwą reakcją ze strony najwyższych organów państwa. Patronat Narodowy nad uroczystością objął Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej Andrzej Duda, a Patronami Honorowymi zostali: Minister Obrony Narodowej, Minister Edukacji i Nauki, Kuria Diecezji Płockiej oraz Szef Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych. W organizację uroczystości zaangażowało się również dowództwo 2. Ośrodka Radioelektronicznego w Przasnyszu na czele z płk dypl. Bogusławem Postkiem oraz 5. Mazowieckiej Brygady Obrony Terytorialnej.
Urząd Gminy Czernice Borowe, ul. Dolna 2, 06-415 Czernice Borowe, pow. przasnyski, woj. mazowieckie
tel.: 23 674 62 15 , fax: 23 677 00 13, email: sekretariat@czerniceborowe.pl, http://www.czerniceborowe.pl
NIP: 566-16-19-271 , Regon: 000539058